LOPIK – Burgemeester Laurens de Graaf (48) kondigde in juli zijn vertrek aan na acht jaar burgemeesterschap. Hoe heeft hij die periode ervaren en heeft hij bereikt wat hij zich had voorgenomen? Vandaag het laatste deel van een vierdelige serie naar aanleiding van ons gesprek met De Graaf.

De vorige delen van het interview nog niet gelezen? Lees hier deel 1, deel 2 en deel 3. 

Welke adviezen zou u uw opvolger mee willen geven?
“Houd van de mensen en blijf sensitief voor wat er leeft. Er liggen nog steeds grote bestuurlijke vragen op ons bord. Op het gebied van veiligheid gaat het over het algemeen goed, maar er zijn altijd incidenten die aandacht vragen. De twee wijkagenten die we nu hebben kunnen niet overal tegelijk zijn, en ook de zorg en veiligheid rond verwarde personen blijven een aandachtspunt.”

En heeft u nog een hele concrete tip?
“Qua praktische tip: hoe korter je speech, hoe beter. Je bent misschien burgemeester, maar houd je voeten op de vloer. Maak je punt, doe een drankje mee met de mensen, en wees dichtbij. Uiteindelijk gaat het in deze rol ook om compassie: ‘bring more love into the system’, zegt ik dan. Zorg dat je hart er echt in zit en dat je dichtbij de mensen staat.”

Hoe vond u het om te gaan met het gezag dat u krijgt?
“Zodra je de ambtsketen draagt, doet dat wel wat met mensen. Toch ontwikkelt gezag zich vooral in relaties. Soms moet je je positie gebruiken, bijvoorbeeld voor de rechtsorde en veiligheid. Zo heb ik onlangs een drugspand gesloten. Je bent niet alleen verbinder, maar moet soms ook verbindingen doorbreken om de leefomgeving veilig te houden. Tegelijkertijd is het belangrijk je bevoegdheden niet te veel te gebruiken.”

Hoe kijkt u emotioneel naar dit afscheid?
“Het is een bijzondere, gekke tussentijd. Ik probeer elk moment heel bewust te beleven en geniet nog intens van alles. Tegelijkertijd wil ik ervoor zorgen dat ik alles netjes kan overdragen.”

“Sporten was altijd al belangrijk voor mij, maar sinds een maand doe ik ook aan tai-chi. Elke ochtend oefen ik om zo fit mogelijk te blijven – zowel lichamelijk als mentaal. Uiteindelijk is het werk van een burgemeester ook een soort dans: in beweging blijven, letterlijk én figuurlijk. Het werd de laatste tijd steeds comfortabeler om burgemeester te zijn, maar straks ga ik een periode tegemoet waarin ik weer wat meer uit mijn comfortzone moet. Dat is goed voor mezelf; een beetje onzekerheid is gezond.”

“Heel mijn lijf doet mee wanneer ik ergens ben als burgemeester, zelfs mijn kleine teen voelt erbij betrokken. Ik vind dat ook heel belangrijk, bijvoorbeeld oogcontact. Ik heb best moeite gehad – ik ben van nature erg aanrakerig – met de discussie over grensoverschrijdend gedrag. Toch merk ik dat het soms heel menselijk is om mensen aan te raken, vooral bij verdriet. Het lijfelijke doet allemaal mee. Het is eigenlijk een heel pastorale rol als burgemeester, vanuit het goede. Het gaat er ook een beetje om de beschaving in stand te houden, en al klinkt dat hoogdravend, soms zelfs om de beschaving een beetje te verbeteren.”

Wat gaat u het meest missen aan het burgemeesterschap?
“De inwoners, zonder twijfel. Het is gewoon de liefde voor de mensen, de praatjes, de contacten. Maar ook mijn collega’s op het gemeentehuis zal ik missen. En de warme banden tussen burgemeesters, vooral in crisistijden zijn we echt naar elkaar toegegroeid.”

Wat gaat u niet missen?
“Lange raadsvergaderingen. Er hangt altijd wel wat spanning in zo’n vergadering, en onder de oppervlakte gebeurt er vaak nog veel meer. Mijn rol als burgemeester was soms om die spanning aan te gaan. Vaak merkte ik dat ik thuis minstens een uur nodig had om van de adrenaline van zo’n vergadering bij te komen.”

Wat gaat u doen nu u meer vrije tijd krijgt?
“Ik ga weer in een band! Maar ik wil ook gewoon meer thuis zijn. Mijn vader heeft Alzheimer, dus in deze fase van mijn leven wil ik ook gewoon weer wat meer balans tussen werk en privé. Bij mijn afscheid zal ik dat ook markeren; vanaf dat moment ben ik weer gewoon weer inwoner.”

Je begint per 1 november in een nieuwe functie. Kun je daar iets over vertellen?
“Ja, ik start een nieuwe uitdaging aan de Haagse Hogeschool, waar ik directeur word van de faculteit Management en Organisatie. Daar spelen onder andere dalende studentenaantallen, onderwijsvernieuwing en het betrekken van de stad bij de school. Ik vind het ontzettend leuk om jonge mensen iets mee te geven en hun ontwikkeling te stimuleren. Maar het burgemeesterschap ga ik ook vreselijk missen; het was echt prachtig werk.”

Ziet u uzelf nog eens terugkeren als burgemeester?
“Ik vind het een prachtig ambt en ik sluit het niet uit. Wellicht over een tijdje. Nu gaat de focus echt naar de Hogeschool.”

Zou u niet de landelijke politiek in willen?
“Ik ben geen minister. Misschien zou ik ooit iets kunnen doen in de Eerste Kamer, waar meer ruimte is voor reflectie – dat past beter bij mij. Maar of dat gaat gebeuren, weet ik niet.”

Foto: Jennifer Lijcklama à Nijeholt