LEKSTROOM REGIO – De GGD Utrecht gaat in samenwerking met het Armoedefonds, gratis menstruatieproducten uitdelen. Op verschillende locaties worden uitgifte punten opgezet, waaronder in Nieuwegein en Houten. Door de samenwerking met het Armoedefonds kunnen mensen die kampen met geldproblemen nu zelf deze benodigdheden gratis ophalen.

Met dit initiatief willen de GGD en het Armoedefonds menstruatieproducten toegankelijker maken en de taboes rondom menstruatie en armoede tegengaan.

Waarom deze uitgiftepunten?
“Regelmatig hoor ik op scholen dat leerlingen hun eerste menstruatie krijgen en denken dat ze heel erg ziek zijn of zelfs doodbloeden. Die ervaring gun je niemand,” vertelt Miriam Vellema, adviseur en trainer Seksuele Vorming bij GGD regio Utrecht, en tevens initiatiefnemer van de Menstruatie Uitgifte Punten. Daarnaast zijn er leerlingen die op school menstruatieproducten vragen, omdat deze thuis niet beschikbaar zijn. Dit soort verhalen vormden de aanleiding voor het opzetten van MUP’s, die inmiddels al duizenden mensen helpen.

De MUP’s zijn opgezet als laagdrempelige plekken waar menstruatieproducten zonder oordeel of verplichting kunnen worden opgehaald. “Onze locaties lenen zich uitstekend voor het plaatsen van deze kastjes of mandjes, en we zijn blij dat we via het Armoedefonds een verschil kunnen maken,” legt Miriam uit. Door deze samenwerking zijn er nu al meer dan 200.000 mensen bereikt in Nederland, en de GGD regio Utrecht draagt daar met haar 14 uitgiftepunten aan bij.

De impact van menstruatiearmoede
De cijfers liegen er niet om: één op de acht meiden en vrouwen in Nederland kon dit jaar de menstruatieproducten niet betalen. Dat leidt tot schrijnende situaties. Mensen blijven noodgedwongen thuis van school, werk of sport, of ze bezuinigen op andere essentiële zaken, zoals boodschappen of medicijnen. Sommigen gebruiken zelfs onveilige alternatieven zoals wc-papier, of dragen menstruatieproducten veel te lang, met alle gezondheidsrisico’s van dien.

“Menstruatieproducten zijn geen luxe, maar een basisbehoefte om gezond deel te nemen in de samenleving,” zegt Miriam Vellema. Ze benadrukt dat menstruatie normaliseren een belangrijke stap is. “Wat mij betreft zouden menstruatieproducten op toiletten net zo vanzelfsprekend moeten zijn als wc-papier en zeep. Dat is de norm waar we naartoe moeten.”

Taboes doorbreken
Naast de financiële drempels speelt ook het taboe rondom menstruatie een grote rol. “Er rust nog steeds een stigma op menstruatie, terwijl het iets heel natuurlijks is,” legt Miriam uit. Dit dubbele taboe – op menstruatie en op armoede – maakt het extra moeilijk voor mensen om aan te geven dat ze hulp nodig hebben. “Vrouwen durven vaak wel te vragen naar een extra pak wc-papier, maar niet naar maandverband of tampons. Dat moet veranderen.”

De GGD hoopt dat het beschikbaar stellen van gratis menstruatieproducten ook helpt om deze onderwerpen bespreekbaar te maken. “Praat erover, niet alleen met meiden en vrouwen, maar ook met jongens en mannen. Door het open te bespreken, doorbreken we het taboe.”

Gemeenschappen en de toekomst
De GGD ziet het als een gedeelde verantwoordelijkheid om menstruatiearmoede aan te pakken. Daarom roept ze gemeenschappen op om het initiatief te ondersteunen. “Koop eens menstruatieproducten en leg deze bij een MUP bij jou in de buurt, of doneer aan het Armoedefonds,” stelt Miriam voor. Ze benadrukt dat herbruikbare menstruatieproducten, zoals menstruatieondergoed en cups, ook een duurzame optie zijn die op de lange termijn voordeliger uitpakt.

Met de MUP-locaties in Houten en Nieuwegein wil de GGD niet alleen menstruatiearmoede verlichten, maar ook bijdragen aan een bredere maatschappelijke verandering. De toegankelijkheid van deze punten zorgt ervoor dat menstruatieproducten voor iedereen beschikbaar zijn, ongeacht de financiële situatie.

Hoewel er nu 14 locaties zijn in de regio Utrecht, hoopt de GGD op uitbreiding. “Tot nu toe weten mensen de punten goed te vinden. We bekijken later of we het aantal locaties kunnen vergroten, en hopen dat andere regio’s ons voorbeeld volgen.”

Een inclusieve toekomst
De introductie van de MUP’s is een eerste stap in de strijd tegen menstruatiearmoede. Maar om echt verandering te realiseren, is samenwerking nodig. “De gratis menstruatieproducten zorgen ervoor dat niemand buitengesloten hoeft te worden vanwege een gebrek aan middelen,” concludeert Miriam. Met dit initiatief hopen de GGD en het Armoedefonds niet alleen een einde te maken aan menstruatiearmoede, maar ook een samenleving te creëren waarin menstruatie volledig genormaliseerd is.

Foto: Armoedefonds