HOUTEN/IJSSELSTEIN – Criminaliteit is overal, en steeds vaker zijn criminelen nu ook online actief. Daarom zijn sinds kort, naast reguliere wijkagenten ook digitale wijkagenten actief in IJsselstein en Houten. Zij houden de digitale wereld in de gaten. Daarnaast geven ze voorlichting aan inwoners over veilig digitaal gedrag.
Om online fraude en oplichting te voorkomen werken de digitale wijkagenten voor een groot deel online. Ze houden allerlei platformen in de gaten, laat de politie van Midden-Nederland weten.
Verkoopfraude en helpdesk fraude
Zo is er online regelmatig sprake van online verkoopfraude. Hierbij gaat het om iemand die via Marktplaats betaalt voor een product dat daarna niet geleverd wordt, vertelt Cornelie Hogeveen-Roelofse, woordvoerder bij de politie in Midden-Nederland. Daarnaast zien wijkagenten regelmatig ‘helpdesk-fraude’. Slachtoffers krijgen dan een telefoontje van iemand die zich voordoet als medewerker van een bank. Het nummer lijkt vaak te kloppen, maar in werkelijkheid gaat het om een oplichter.
De oplichter vraagt om het geld naar een zogeheten ‘kluisrekening’ of ‘veilige rekening’ over te maken. Wat ook veel voorkomt is WhatsApp-fraude, vervolgt Hogeveen-Roelofse. Daarbij doet iemand zich voor als een bekende, vaak met een profielfoto van iemand die je kent, en vraagt om snel geld over te maken. Hier is dan ook een crimineel actief.
Een paar specifieke vragen over online criminaliteit
- Is er een doelgroep waar online criminelen zich op richten?
Iedereen kan slachtoffer worden. Wel zien online wijkagenten dat het bij aankoopfraude vaak gaat om mensen tussen de 20 en 60 jaar. Bij helpdeskfraude worden 65-plussers meestal getroffen. ‘’Opvallend is dat mannen vaker slachtoffer zijn dan vrouwen”, aldus woordvoerder Hogeveen-Roelofse. “Bedrijven zijn ook regelmatig slachtoffer, bijvoorbeeld via valse vacatures. Onlangs dacht een 80-jarige inwoner bijvoorbeeld dat ze de bank hielp en maakte 1480 euro over. Het geld bleek te zijn overgemaakt naar Bol.com voor verschillende producten. Direct is er contact opgenomen met Bol.com. Doordat de politie snel handelde, kreeg de inwoner het geld dezelfde dag nog terug.” - Wat zijn signalen van digitale oplichting?
Hogeveen-Roelofse legt uit. “Denk dan bijvoorbeeld aan een aanbod dat te mooi lijkt om waar te zijn, zoals een advertentie op marktplaats of op facebook marketplace. Ook zijn er mensen die een telefoontje krijgen namens de bank of politie, ook al zitten zij daar niet echt achter. Een andere manier dat mensen worden opgelicht is een e-mail waarin wordt gevraagd voor persoonlijke informatie, of met een verdachte link in e-mail. Openbare wifi-netwerken zijn ook niet veilig, ze zijn makkelijk te misbruiken door criminelen, laat de politie weten.” - Wat kan je doen om het te voorkomen?
Als je wordt gebeld door de bank of de politie kan je ophangen en terugbellen via het officiële nummer. Ook is het slim om je wachtwoord regelmatig te vervangen. Gebruik ook unieke wachtwoorden. Wordt je slachtoffer, neem dan direct contact op met je bank en laat je passen en rekeningen blokkeren. Bel daarna de politie: doe altijd aangifte. Voel je niet ‘’dom’’ als je slachtoffer bent geworden. Criminelen werken geraffineerd en weten vertrouwen slim te misbruiken. Het kan dus echt iedereen overkomen. ‘’We constateerden een aanzienlijke impact en merkten op dat het slachtoffer geen eigen vangnet had. Daarom hebben we, naast het reguliere politiewerk, ook een zorgmelding gemaakt, zodat het slachtoffer de juiste nazorg kan ontvangen”, zegt Hogeveen-Roelofse.
Bij twijfel
Als mensen een vermoeden hebben dat er sprake is van online fraude, dan is de digitale wijkagent bereikbaar via de reguliere politiekanalen van de gemeente.
Afbeelding: ter illustratie
