IJSSELSTEIN – Een lichte geur van theekruiden hangt in de ruimte. De zachte, kalme muziek op de achtergrond wordt afgewisseld met het geluid van de in- en uitademing van de deelnemers. Her en der hangt er een dromenvanger aan de muur en belletjes aan de deurklinken. De yoga-studio is gevuld met een gevoel van rust.

Terwijl docente Jolanda van den Akker geruisloos door de ruimte loopt en de leerlingen in hun poses laat komen, is het duidelijk dat de les niet enkel een fysieke oefening is. Het is een moment van stilte, zelfreflectie en herstel.

De effecten van yoga op longcovid
Jolanda kijkt rond en ziet leerlingen met verschillende gezondheidslevels. “De mensen die hier komen zijn heel divers”, zegt ze terwijl ze een kopje koffie zet. “Deelnemers aan mijn lessen komen met verschillende klachten, van fysieke pijn tot inderdaad de ziekte longcovid. Wat ik doe is mensen met rust en ruimte begeleiden zodat ze weer in contact komen met hun lichaam en geest.” Jolanda legt uit dat haar ervaring haar heeft geleerd om flexibel in te spelen op de behoeften van de groep, waardoor iedereen zich welkom voelt ongeacht hun achtergrond of klachten.

Sceptisch
Op een matje rechts in de zaal zit Miranda Sluis rechtop in kleermakerszit. Haar ogen zijn gesloten en haar borstkas gaat op en neer op het ritme van haar ademhaling. Miranda is een vrouw van middelbare leeftijd die, zoals velen, niet ongeschonden is gebleven door de nasleep van longcovid. Ze is een van de velen die worstelt met de langdurige effecten van het virus, waaronder extreme vermoeidheid en ademhalingsproblemen. “Ik was eerst sceptisch,” vertelt Miranda terwijl ze na de les haar mat oprolt.

“Ik had al zoveel geprobeerd en voelde me vaak moedeloos. Maar hier, in deze ruimte, voelde ik meteen een verandering. Mijn adem werd rustiger en het voelde alsof ik meer energie kreeg.” Haar woorden zijn zacht na de inspannende les. Ze beschrijft hoe het proces haar stap voor stap vertrouwen geeft in haar eigen lichaam. “Yoga bij Jolanda is nu echt onderdeel geworden van mijn herstel. Het is niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Ze leert je om weer te luisteren naar wat je lichaam nodig heeft.”

Yoga als hulpmiddel
Miranda’s ervaring is geen uitzondering. Hoewel Jolanda haar lessen niet richt op longcovid, is het duidelijk dat haar aanpak positieve effecten heeft op mensen die met verschillende vormen van herstel te maken hebben. De zachte benadering zorgt ervoor dat deelnemers zich niet overbelasten, maar juist veilig kunnen bewegen binnen hun eigen mogelijkheden. Haar lessen zijn een bron van steun voor hen die zich niet altijd fysiek in staat voelen om andere vormen van lichaamsbeweging te doen.

Jolanda benadrukt vaak dat yoga geen vervanging is voor medische behandelingen. “Wat ik doe, is mensen begeleiden om weer in verbinding te komen met hun eigen lichaam. Yoga is geen paramedische therapie, maar een manier om welzijn te bevorderen.” Ze vertelt over de gemengde groepssamenstellingen die ze heeft, van gezonde mensen tot mensen die herstellen van langdurige ziekte. “Ik ben geen arts en ik ben me ervan bewust dat yoga niet alles oplost, maar het helpt mensen om beter in hun vel te zitten.”

Ademhalingstechnieken voor herstel
Voor mensen die herstellen van longcovid is yoga vaak een manier om langzaam weer in beweging te komen zonder zich te overbelasten. De focus ligt op ademtechnieken, diepe ontspanning en het vergroten van de flexibiliteit, zowel mentaal als fysiek. Daarnaast helpt de lesomgeving met rustgevende muziek en een ontspannen sfeer om stress los te laten. Jolanda wijst op het belang van het niet forceren, iets wat essentieel is voor haar deelnemers die zich misschien overweldigd voelen door de fysieke en emotionele nasleep van hun ziekte. “De deelnemers komen binnen en kunnen soms hun lichaam niet goed aanvoelen door de lange periode van ziekte,” legt Jolanda uit. “Yoga helpt ze om weer in contact te komen met hun lichaam, zonder druk. Het gaat om het proces, niet om prestatie.”

Innerlijke rust
De yogalessen zijn voor een groot deel gericht op ademwerk en het vinden van innerlijke rust, een belangrijk onderdeel voor mensen die herstellen van longcovid. Omdat de ziekte vaak de longfunctie aantast, kunnen ademhalingsoefeningen bijdragen aan een langzaam herstel van de longcapaciteit. Tijdens de les maakt Jolanda de deelnemers bewust van hun ademhaling en nodigt hen uit om in een kalm ritme te ademen. “Adem in, en adem uit” zegt Jolanda met een kalme stem met de rustige muziek op de achtergrond. Door deze technieken krijgen deelnemers meer controle over hun ademhaling, een aspect dat vaak verloren is gegaan tijdens longcovid.

Miranda herinnert zich de eerste keer dat ze zich bewust werd van haar ademhaling tijdens de les. “Ik realiseerde me dat ik vaak oppervlakkig adem, zeker als ik een drukkere dag heb gehad. Na een paar ademhalingsoefeningen voelde ik echt dat mijn longen zich weer vulden. Dit voelt voor mij aan als een kleine overwinning.”

Langzaam opbouwen
Deze ademhalingstechnieken worden, samen met de andere yogaoefeningen, langzaam opgebouwd. De lessen zijn toegankelijk, zelfs voor degenen die zich misschien fysiek niet helemaal in staat voelen om een zware workout te doen. De combinatie van ademwerk en stretching zorgt ervoor dat de deelnemers op hun eigen tempo kunnen herstellen zonder zichzelf te overbelasten.

Ruimte voor verbinding en ontspanning
Na de les is er ruimte om na te genieten van een vers kopje thee. Dit is ook een mogelijkheid om met elkaar te praten. Jolanda benadrukt vaak dat mentale ontspanning net zo belangrijk is als fysieke ontspanning. “Bij het theemoment geef ik de deelnemers de kans om naast de les elkaar te waarderen. Deelnemers met longcovid kunnen dan bijvoorbeeld tips aan elkaar geven en van elkaar leren” zegt ze. Dit geldt zeker voor mensen die worstelen met de mentale en emotionele gevolgen van longcovid. De langdurige vermoeidheid, angst en stress kunnen zwaar wegen, maar dit soort lessen bieden de ruimte om deze gevoelens te verwerken.

Mentaal sterker
Miranda voelt zich dan ook mentaal sterker sinds ze begonnen is met de lessen. “Yoga helpt me niet alleen om mijn lichaam te ontspannen, maar ook mijn geest,” zegt ze. Ze geeft aan dat het haar helpt om dagelijkse spanningen beter te hanteren en rust te vinden in drukke momenten. “Niemand in de les voelt zich bezwaard,” vertelt ze. “Jolanda maakt het mogelijk om jezelf te zijn, wat er ook met je lichaam aan de hand is.” Die openheid zorgt ervoor dat er geen prestatiedruk heerst. Deelnemers hoeven niet meer te doen dan wat ze aankunnen. “Er zijn ook deelnemers die veel fysieke klachten hebben, die hoeven echt niet diep in een ‘downward facing dog’ te liggen.” Vertelt Miranda lacherig.

Zelfzorg en acceptatie als sleutel tot herstel
Veel van de deelnemers hebben hetzelfde gemeen en dat is het verlangen naar herstel. En hoewel yoga geen magische oplossing is, biedt het wel een hulpmiddel voor hen om het herstelproces in hun eigen tempo te doorlopen. Jolanda benadrukt dat zelfzorg en acceptatie de sleutel zijn voor haar leerlingen, vooral voor degenen die herstellen van een ziekte. Het is essentieel om de eigen grenzen te kennen en deze te respecteren. “Yoga leert je om naar je lichaam te luisteren, in plaats van er tegenin te gaan,” zegt ze. “In mijn lessen leren mensen om stap voor stap weer in contact te komen met hun lichaam, en dat zorgt voor een enorme mentale verlichting.”

Reis van herstel
Miranda voelt zich na lange tijd fysiek en mentaal sterker. “Het heeft me geholpen om weer te geloven in mijn lichaam,” zegt ze. En hoewel de reis van herstel nog verdergaat, is de yoga van Jolanda een van de pijlers die haar kracht heeft gegeven om weer in beweging te komen. “Yoga was al een van mijn hobby’s voordat ik longcovid kreeg. Maar zolang ik hier mijn kracht en energie uit krijg ben ik zeker niet van plan om te stoppen met de lessen.”

Tekst en foto: Tom Oorschot