HOUTEN – Twee jaar lang heeft Herman de Korte zich beziggehouden met het ordenen van de Houtense geschiedeniscollectie. Romeinse voorwerpen die per toeval 70 jaar geleden gevonden werden, lagen allemaal door elkaar. Er was lange tijd niet meer naar gekeken. Tot Herman, lid van de Archeologische Werkgroep in Houten, besloot hier verandering in te brengen.

“Mevrouw van de Maat bracht een houten kaasvat. Ach, die heb ik nog gekend, het oude mens”, vertelt Herman lachend terwijl hij door het boek van burgemeester A.B. Haefkens (1898-1958) bladert. In dit boek staat de handgeschreven Inventarisatis van de Oudheidkundige Verzameling der Gemeente Houten.

Romeinse voorwerpen
De aanleiding van deze inventarisatie was de ontdekking van Romeinse voorwerpen tijdens waterbouwkundige werkzaamheden aan de Waijensewetering in 1950. Vervolgens, in 1956 tijdens de aanleg van riolering bij het huidige Plein, werd er een nieuwe ontdekking gedaan. Bij de opgraving vond men een muur van een oud kerkhof. De materialen van deze muur bestonden deels uit Romeinse stenen. “Al deze mooie ontdekkingen waren na verloop van tijd zoekgeraakt”, vertelt Herman.

Museum opgeheven
In 1971 werd een museum opgericht in de kamers van het oude gemeentehuis. Het museum was tien jaar lang te bezichtigen. Maar de gemeente Houten groeide, en er was te weinig aandacht voor de collectie waardoor het museum werd opgeheven. “Er was te weinig interesse en de voorwerpen raakten zoek. In 2020 is een deel van de collectie hierheen gebracht, naar het archeologie museum Houten.”

Herman en zijn collega’s van de archeologiewerkgroep begonnen met het ordenen en registreren van de voorwerpen. De dozen stonden op verschillende locaties en er kwam steeds meer boven water, waardoor er een achterstand kwam met het determineren.

Het boek van de burgemeester
“En toen kwam corona. Ik had de sleutel van de locatie hier en wilde zelf verder gaan met de registratie. Tijdens zijn zoektocht vond hij het boek van de burgemeester terug. “Dat was fantastisch. Ik dacht bij mezelf: ‘een handgeschreven registratie van alle voorwerpen die hier ontdekt zijn? Daar moet ik toch wat mee doen!’ En in 2022 begon ik met ordenen aan de hand van het boek.”

Dat was zo makkelijk nog niet, echt alles lag helemaal door elkaar. De burgemeester had destijds kleine kaartjes gemaakt waarop stond welk nummer welk voorwerp was. Zonder deze kaartjes of het boek, was het nog maar de vraag of alles teruggevonden zou kunnen worden.

De burgemeestersketting
“En nog steeds missen er een paar dingen. Wat ik het meest jammer vind dat ik nooit heb terug kunnen vinden zijn twee oude penningen. Die horen bij de burgemeestersketting die ik wel gevonden heb. Dat vind ik teleurstellend dat ik die niet meer heb kunnen vinden.”

Trofee
De burgemeestersketting, waar de twee penningen bijhoren was dan ook de grootste trofee van Herman: “De ketting bracht een verhaal met zich mee. Het liet gezag zien. Op de ketting zijn ook de namen van de voorgaande burgemeesters te zien. Maar de ketting bracht ook vraagtekens met zich mee. Waarom lag hij niet in de kluis bij de anderen? Zelf heb ik het vermoeden dat het een reserve ketting is geweest. Maar duidelijkheid daarover zullen we nooit krijgen.”

De collectie blijft bewaard
“De collectie zal nu niet meer verloren gaan. We hebben een ambtenaar cultuur die erg geïnteresseerd is in geschiedenis en ervoor zal zorgen dat de collectie bij elkaar blijft”, aldus Herman. Er wordt nu gezocht naar een ruimte in het gemeentehuis waar de voorwerpen bij elkaar kunnen gestald worden. Toegang voor bezoekers zal niet meer van toepassing zijn: “Dat kost veel tijd en geld. En een museum kan tegenwoordig ook digitaal zijn. Bovendien hebben we hier al een museum.”

Na de overhandiging
“Ik heb een grote bos bloemen en een boekenbon van 50 euro gekregen van de gemeente. Voor mij ging het ook niet eens om de beloning maar om het prachtige proces.”

Foto: Emma Bunge